Ontmoet het Stadsteam van het Jaarbeurspleingebouw

In  2022 startte de gemeente een aanbestedingsprocedure op zoek naar marktpartijen om een plan te maken voor het Jaarbeurspleingebouw. In 2023 presenteerde ontwikkelaar Edge het winnend ontwerp, met veel dank aan het Stadsteam. Deze negen Utrechters waren intensief betrokken bij de selectie. Wat motiveerde hen om zich in te zetten voor het Jaarbeurspleingebouw?

Gebouw

Het Jaarbeurspleingebouw komt op het Jaarbeursplein te liggen. Je kunt hier straks werken, uitgaan, sporten, elkaar ontmoeten of bijvoorbeeld een voorstelling of expositie bezoeken. Bruisend, markant en gezond zijn de drie belangrijkste ambities voor deze plek.

Stadsteam

Begin 2022 startte de gemeente een aanbestedingsprocedure op zoek naar marktpartijen om een plan maken voor het Jaarbeurspleingebouw. Een team van negen enthousiaste Utrechters had een actieve rol bij deze zoektocht naar de beste marktpartij. Het is bijzonder dat deze negen Utrechters ‘met hun neus vooraan zaten’ bij de aanbesteding van dit gebouw. Dat gebeurt namelijk niet vaak. Dit deden zij ook aan de hand van input die in 2020 (tekening, PDF,  6.7 kB) en 2021 (tekening, PDF, 4.2 kB) werd opgehaald bij inwoners. Zij verheugden zich op:  op urban sports, architectuur, voor iedereen, culturele voorzieningen, synergie, nachtleven en uitgaan. Met suggesties als het toevoegen van groen, kwaliteit en toegankelijkheid.

Van en voor de stad

Het Stadsteam was op intensieve manier aangehaakt bij de aanbestedingsprocedure: zo reageerden de leden op de gemeentelijke documenten, voerden zij het gesprek met geselecteerde marktpartijen over de wensen en zorgen vanuit de stad, waren zij aanwezig bij de presentaties van de visies en plannen door de partijen én adviseerden zij de gemeente. Het Stadsteam had ook een lijst met punten die zij belangrijk vonden. Die punten bracht zij in bij de gesprekken. Denk aan skaten, lokale creativiteit, inclusiviteit, kunst en klimaat.

Planning 

Tijdens de aanbestedingsperiode bleek dat het Stadsteam de lat hoog legde en de marktpartijen uitdaagde om dat ook te doen. De leden wilden een gebouw ‘van en voor de stad’. In april 2023 koos de gemeente het beste plan, met daarin een mooie rol voor het Stadsteam. Oopen, een ontwerp van de Londense architect Heatherwick Studio in samenwerking met Nudus, wordt nu verder uitgewerkt en uiteindelijk gebouwd. Opdrachtgever is projectontwikkelaar Edge.

Verwachting start bouw: eind 2025.

Ontmoet

Eerder zetten we verschillende leden van het Stadsteam in de spotlights: wat motiveerde hen om deel te nemen? Wat brachten én haalden ze uit hun deelname? Wat zijn hun ervaringen?

Ontmoet Boris (45):

“Ik ben geboren en getogen in Utrecht”, vertelt Boris. “Daarom wil ik de stem van de gewone Utrechter zijn. Een stem die je tegenwoordig te weinig hoort, vind ik. Met inzet en een onderbouwde mening moet je je stem laten horen. Dat werkt. Want in het Stadsteam hebben we allemaal iets dat we belangrijk vinden. Daar komen we voor op en zo vullen we elkaar aan. Zelf vind ik originele Utrechtse cultuur in het straatbeeld belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan de kabouters, dat ondeugende. We gaan nog net niet bij elkaar op de koffie, maar luisteren wel goed naar elkaars punten. Als team wisten we uiteindelijk ons favoriete ontwerp in de top 3 te krijgen: we overtuigden externe deskundigen om een ander ontwerp daarvoor af te laten vallen. Dat was gaaf. ”

Ontmoet Joy (35): 

“Ik woon sinds 2013 in Utrecht. Toen ik zag dat de gemeente leden zocht voor een Stadsteam dacht ik: 'Dit is zo leuk.' Een uitgelezen kans. Aan de ene kant krijg je een kijkje in de keuken en aan de andere kant, mag je op basis van de voorselectie, de belangen van Utrechters behartigen. Ik zie dat als een voorrecht. Ik vind participatie dan ook erg belangrijk. Hierdoor worden faciliteiten en gebouwen echt gedragen door de stad. Binnen het Stadsteam willen we echt iets neerzetten waar we trots op zijn. Dat we niet alleen onze eigen voorkeur, maar ook de belangen van de stad behartigen vanuit alles wat we hebben opgehaald via vragenlijsten. Zelf zet ik me éxtra in voor een leuker nachtleven in Utrecht.”

Ontmoet Gerard (67):

“Verhalen over het Utrecht van vroeger is er bij mij met de paplepel ingegoten. Aan mijn vaderskant had mijn familie blekerijen, tot 1905 op het Smakkelaarsveld. Dat was van mijn overgrootvader. Ik heb dus wel wat met dit gebied; dat is mijn motivatie om me op te geven voor het Stadsteam. Randvoorwaarden voor mij zijn toekomstgerichte duurzaamheid, het gebruik van CO2-bindende materialen als hout en water, én toegankelijkheid voor alle Utrechters en belangstellenden. Bijvoorbeeld dat mensen kosteloos toegang hebben tot bepaalde delen van het gebouw.”

Ontmoet Jeroen (43):

“Ik woon sinds mijn 18e in Utrecht. Ik ben hier planologie en geografie komen studeren en ben daarna nooit meer vertrokken. Over mijn werk vertel ik mijn kinderen altijd: ‘Je vader helpt steden en dorpen een stukje mooier te maken.’ Ik werk al zes jaar in gebouwen aan het Jaarbeursplein, dus dat was een extra reden om me op te geven voor het Stadsteam. Gebouwen moeten ook tegelijkertijd een plek zijn voor de stad; dat het echt een Utrechts gebouw is. Denk ook aan de verbinding met lokale ondernemers en partijen. Anders kan het op iedere plek in de wereld neergezet worden.”

Ontmoet Marthe (33):

“Ik heb planologie gestudeerd, ik ben dus graag bezig met de ruimtelijke omgeving. Vanuit mijn werk ben ik reeds bekend met participatietrajecten en zijn deelnemers vaak mensen die erg begaan zijn met hun omgeving door een enorme/lange woongeschiedenis. Het leuke aan dit Stadsteam is dat het bestaat uit jong en oud. Door het als team te doen komen allerlei perspectieven ter sprake. Diverse meningen leiden tot verschillende voorkeuren op de ontwerpen en dat maakt het juist leuk. Voor mij is het vooral van belang dat het gebouw straks samenhang uitstraalt. Deze vorm van participatie is vrij uniek en daarmee zo mooi, want de impact op de omgeving is groot en mensen maken de omgeving.”

Ontmoet Emiel (68):

“Ik woon al vijftig jaar in Utrecht! Binnen het Stadsteam zet ik me vooral in voor kunst en cultuur. Ik heb namelijk als  gepensioneerd kunstdocent veel kennis over het culturele klimaat in Utrecht. Utrecht heeft een tekort aan expositieruimtes bijvoorbeeld. We hebben een lijst gemaakt met wat belangrijk is voor ons als bewoners, en die wordt steeds meegenomen in iedere ontwikkeling. In de gesprekken met bouwbedrijven, architecten en andere partijen voel ik me serieus genomen. Vragen als ‘Hoe positief is de verbinding van de stad met de bewoners’ en ‘Past dit bij de bewoner en de stad? En hoe Utrechts is het dan nog?’ trekken me heel erg.”

Ontmoet Robbin (30):

“Ik ben een kind van de regio; ik ben geboren in Houten. Sinds enkele jaren woon ik in Utrecht. Ik denk graag mee, omdat ik het leuk vind om deel te nemen aan het mooier maken van Utrecht. Ik probeer de stad te vertegenwoordigen, door bijvoorbeeld gebruik te maken van de dingen die we hebben opgehaald in de vragenlijsten. Ik vind duurzaamheid erg belangrijk, een gebouw neerzetten die honderd jaar kan blijven bestaan. En hoe tof is het dat ik straks ergens naar kan wijzen en zeggen: ‘Kijk, ik heb daar aan mee mogen denken!’”

Wil je meer lezen over het proces? Dat kan! Klik hier.